Amino Asitler Amino asitler, kimyada karboksil fonksiyonel gruplarla birlikte amin grupları içeren organik bileşiklerdir. Amino asitler, peptid bağları aracılığıyla birbirlerine bağlanarak kısa zincirler oluşturur ve bu zincirlere peptid adı verilir. Daha uzun zincirler ise polipeptid ya da protein olarak adlandırılır. Oluşturulan bu proteinlerde tüm amino asitlerin bulunması gerekmez ve polipeptidlerin yapısındaki amino asitler çeşitlenebilir. Amino Asit Türleri 20 farklı amino asit türü vardır. Bu amino asitler şunlardır:
Bu 20 amino asitten 10 tanesi temel amino asitler olarak bilinir. Temel amino asitler, vücut tarafından üretilemediği için dışarıdan alınması gereken amino asitlerdir. Temel amino asitler şunlardır:
Temel amino asitler özellikle çocukların büyüme ve gelişiminde etkin rol oynar. Amino Asitlerin Özellikleri İzolösin İzolösin, DNA tarafından kodlanan temel amino asitlerden biridir. Vücut tarafından üretilemediği için dışarıdan temin edilmesi gerekir. Et çeşitlerinde, süt ve süt ürünlerinde, yumurtada ve baklagillerde bol miktarda bulunur. Lösin Lösin, kasların gelişiminde önemli bir rol oynayan temel amino asitlerden biridir. Baklagiller, tahıllar ve süt ürünleri içinde bulunur. Lizin Lizin, yaralanma sonrası, ameliyatların ardından ve sakatlık süreçlerinde iyileşmeye yardımcı olan bir temel amino asittir. Metiyonin Metiyonin, vücuttaki yağ yakımına yardımcı olan bir temel amino asittir. Sebzeler ve meyvelerde bulunur. Fenilalanin Fenilalanin, beyaz toza benzer görünümü olan bir alfa amino asittir. Treonin Treonin, balık ve diğer deniz ürünlerinde bol miktarda bulunur ve vücut için gereklidir ancak sadece dışarıdan alınabilir. Triptofan Triptofan, serotonin ve melatonin salgılanmasında etkili olan bir temel amino asittir ve karaciğer gelişiminde önemli rol oynar. Valin Valin, doğada baklagillerde, et ve süt ürünlerinde bulunur. Arjinin Arjinin, hayvansal proteinlerde bulunan bir temel amino asittir. Histidin Histidin, özellikle çocukların gelişiminde dışarıdan alınması gereken bir temel amino asittir. Alanin Alanin, moleküler yapısı en basit amino asitlerden biridir ve neredeyse tüm protein yapılarında bulunur. Asparajin Asparajin, sinir sisteminin dengesi için önemlidir ve sakinleşme, rahatlama gibi davranışlarda etkisi vardır. Aspartik Asit Aspartik asit, vücuttan zararlı maddelerin atılmasına yardımcı olan bir amino asittir ve aspartat olarak da bilinir. Sistein Sistein, yan zincirinde kükürt içeren bir amino asittir. Glutamik Asit Glutamik asit, sodyum glutamat ya da kısaca MSG olarak bilinir ve yiyeceklerde aroma artırıcı olarak kullanılır. Glutamin Glutamin, yan zincirinde karboksamit içeren bir amino asittir. Glisin Glisin, merkezi sinir sistemi için önemli bir amino asittir ve proteinlerin yapısında nadir olarak görülür. Prolin Prolin, proteinleri meydana getiren bir amino asittir ve yapısında amin grubu barındırır. Serin Serin, hayvansal proteinlerde sıkça rastlanan bir amino asittir. Tirozin Tirozin, ilk olarak peynirde bulunmuş bir amino asittir. Amino asitler, vücudun temel yapı taşlarıdır ve sağlıklı bir yaşam için gerekli olan proteinleri oluştururlar. Temel amino asitlerin eksikliği, büyüme ve gelişme sorunlarına yol açabilir, bu nedenle dengeli bir beslenme ile yeterli miktarda amino asit alımı sağlanmalıdır. |