Amonyak: (NH3), Sanayide en fazla azotlu gübreler ve nitrik asidin üretiminde ilk maddesi olarak kullanýlýr. Laboratuarlarda zayýf baz ve birçok kimyasal maddenin elde edilmesi içinde kullanýlýr. Amonyak bilhassa nitrik asit ile amonyum tuzlarýnýn imalý, üre, boya, ilaç ve plastik benzeri organik madde üretiminde kullanýlýr. Amonyak gazý normal ýsýda basýnç uygulandýðý zaman kolayca sývýlaþýr, meydana çýkan bu sývýnýn buharlaþma ýsýsý ise yüksektir (327 kcal/g), bunun için endüstride soðutucu olarak kullanýlýr.
Özelliði; renksiz, kendine özgü keskin kokusu olup ayrýca zehirli ve aþýndýrýcýdýr. Oda sýcaklýðýnda gaz halindedir ve düþük sýcaklýklarda alevlenme özelliði taþýr. Kimyasal olarak bazik' tir. Normal ýsýda, basýnç altýnda kolay bir þekilde sývýlaþýr. Amonyak Kullaným Alanlarý: Gübre Sanayi, Nitrik asit üretimi, ilk baþlangýç maddesi olarak endüstriyel soðutma sistemleri ile soðutma gayesiyle kimya sanayinde ilaç, boya, naylon, tuz ve plastik üretim malzemelerin ýsýl iþlemlerinde hidrojen ve azot kaynaðý olarak, Gaz Nitrür iþlemi için ise parça yüzeylerine azot emdirme gayesiyle kullanýlýr.
Amonyak formulü NH3 olan; azot atomu ile hidrojen atomundan meydana gelen renksiz, keskin ve hoþ olmayan bir kokuya sahip, gaz bileþiðinden meydana gelir. OH- iyonu bulunmadýðý halde zayýf baz özelliði gösterir. Gazlaþma gizli ýsýsý çok yüksek olduðu için sanayi tesislerinde soðutucu madde olarak kullanýlýr. 17,0304 g/mol molekül aðýrlýðý, 1 Atmosfer basýnç ta kaynama noktasý -33.34 °C (239.81 K). -78 derecede donmasý nedeniyle oda ýsýsýnda gaz þeklinde bulunur. Bileþikteki N atomu sp3 hibritleþme yapmýþtýr. Bað yapmamýþ bir çift elektronu olduðu için, molekül þekli üçgen piramittir. Bundan dolayý polar bir moleküldür. Molekülleri polar olmasýndan dolayý, su içinde yüksek oranda çözülmektedir.
Amonyak Ýsminin kökeni eski mýsýra kadar dayanýr. Amon tapýnaðýný ýsýtmak için kullanýlan deve tezeðinden çýkan gazlardan, tapýnak duvarlarýnda, tavanýnda sofra tuzuna benzer, beyaz kristaller halindeki amonyum klorür yani niþadýr birikmiþtir. Bu oluþuma da o devirlerde "Amonun Tuzu" diye söylenirmiþ.
Amonyak, ilaç, boya, gübre, parfüm gibi maddelerin sentezlenmesi olayýnda ilk basamak olarak kullanýlýr. Amonyak ayrýca temizlik maddelerinin içerisinde de kullanýlýr. Amonyak canlýlar için çok zehirli bir maddedir, kullanýrken dikkat çok fazla etmek gerekir.
Amonyak kovalent baðlý bileþiktir. Ametal ve Ametal baðýdýr. Molekülleri polar olduðu için su içinde yüksek oranda çözülmektedir. Amonyak molekülü kendi arasýnda olduðu gibi, su molekülleri ile de zayýf hidrojen baðý oluþturmaktadýr. Bu nedenden suda çok fazla çözünür. 1 atmosfer basýnçta ve 0 derecede 1 litre su içinde 1300 litre, 20 derece ýsýda ise 700 litre amonyak çözülmektedir. Oda koþullarý altýnda doymuþ amonyak çözeltisi %34’ lük olup, yoðunluðu 0,88 g/ml dir.
Piyasada amonyak adý altýnda bulunan ve satýlan bu maddeler amonyaðýn sulu çözeltisi olan amonyum hidroksittir.
Temizlik malzemeleri ile gübre ve patlayýcý yapýmýnda kullanýlýr.
Amonyak Fiziksel Ve Kimyasal Özellikler:
- Donma noktasý: -72 oC (%30 NH4OH)
- Kaynama noktasý: 28 oC (%30 NH4OH)
- Su içindeki çözünürlük: sonsuz.
- Özgül Aðýrlýk: 0,906 gr/cm3 (+20 oC de)
- Görünüþ ve kokusu: Berrak, renksiz, keskin ve boðucu kokusu vardýr.
- Buhar Basýncý: 73 kPa (%30 NH4OH 20 oC de)
Ürün Özellikleri:
- Saf Amonyak: % 99,9 Saflýk
- Sývý Amonyak (Sulu Çözelti)
- Sulu Çözelti Aðýrlýk: 20° C, %25
- Sulu Çözelti Yoðunluk: 20° C, 0,903 gr/cm3
