Askorbik asit, yaygın olarak bilinen adıyla C vitamini, suda çözünebilen ve birçok önemli biyolojik fonksiyonu olan bir vitamindir. İnsanlar ve bazı hayvanlar askorbik asidi kendi vücutlarında üretemedikleri için dışarıdan besin yoluyla alınması gerekmektedir. Askorbik asit, en çok turunçgiller olmak üzere birçok meyve ve sebzede bulunur.

20. yüzyılın başlarında, diş etlerinde çekilme ve kanama, dişlerde ağrı, saç ve tırnaklarda dökülme ve kırılma, halsizlik ve yorgunluk gibi belirtilerle ortaya çıkan skorbüt hastalığı yaygındı. Bu hastalığın askorbik asit eksikliğinden kaynaklandığı ve yeterli miktarda C vitamini alındığında tedavi edilebildiği keşfedilmiştir. Askorbik asit, adını bu hastalığın tedavisinden almıştır.

Askorbik asit, monosakkarit türevi olup yapısal olarak glikoza benzer. Belirli koşullarda eriyebilen, kare şeklindeki beyaz ve hafif kokulu kristallerden oluşur. Ekşi bir tadı vardır ve asetonda kısmen çözünürken, eter, benzen ve yağlarda çözünmez. Bazı hayvan türlerinin yağ katmanlarında ve çeşitli meyve ve sebzelerde %1 civarında bulunur. Hem enzim hem de antioksidan özelliklere sahiptir.

Hayvansal kaynak olarak ise inek karaciğeri C vitamini içermektedir. Olgunlaşmamış meyve ve sebzelerde daha yüksek oranlarda bulunur ve yoğun güneş alarak olgunlaşan bitkilerde de daha fazla C vitamini mevcuttur.

Askorbik asit, insan ve hayvan sağlığı için gerekli olmasının yanı sıra gıda sektöründe de koruyucu madde olarak kullanılır. Dondurulmuş gıdaların pişirilme esnasında renk değişimini engeller ve özellikle yağların ve yağlı ürünlerin uzun süre renk değişimine uğramadan muhafaza edilmesini sağlar.

Askorbik asit eksikliği, zayıflık, hastalıklara karşı dirençsizlik, doku zayıflıkları, soğuk algınlığı, grip, nezle ve skorbüt hastalığı gibi rahatsızlıklara neden olabilir. Sürekli saç dökülmesi, tırnak kırılması, halsizlik, yorgunluk, diş ağrısı ve diş eti çekilmesi gibi belirtiler C vitamini eksikliğine işaret edebilir. Günlük askorbik asit ihtiyacı, yoğun spor yapanlarda, hamilelerde ve hastalık dönemlerinde artış gösterebilir.

Askorbik asit alımının en sağlıklı yolu, doğal gıdalardan temin etmektir. Ancak, günümüzde teknolojinin yardımıyla doğal olmayan meyve suyu, marmelat ve reçel gibi gıdalara da C vitamini takviyesi yapılabilmekte, ayrıca eczanelerde tablet veya şurup şeklinde satılmaktadır. Askorbik asidin aşırı alımı ise fazla idrara çıkma, idrar renginde koyulaşma, saç derisinde sararma, saç dökülmesi ve tat alma duyusunda zayıflama gibi yan etkilere neden olabilir.